Hukun Temel Kavramları 10. Ünite özeti- Deneme Sınavı- Kaynakça

Özet

•Hukukta kişi, hukuk düzenince muhatap alınan, hak edinebilen ve borç altına da girebilen varlıkları ifade eder.
•Kişilik ise kişinin ehliyetleri, kişilik alanına giren değerleri ve kişisel durumların toplamını anlatan bir kavramdır.
•Hukukumuzda insanlar dışındaki bazı varlıklar da hukuki açıdan kişi sıfatını taşırlar. İnsanlara gerçek kişi denirken, bunlara tüzel kişi denmektedir.
•Gerçek kişilerde kişilik, çocuğun sağ olarak tamamıyla doğduğu anda başlar ve ölümle sona erer.
•Hak ehliyeti denince, kişilerin haklara ve borçlara sahip olabilme yeteneği ya da iktidarı anlaşılır. “Her insanın hak ehliyeti vardır” (TMK m.8) kuralı gereği, hukukumuzda her gerçek kişinin hak ehliyeti de kendiliğinden var olmaktadır.
•Fiil (eylem) ehliyetine sahip olmak ise kişinin kendi fiilleriyle hak edinebilmesi ve borç altına girebilmesini sağlar. Fiil ehliyeti açısından gerçek kişiler dört gruba ayrılmaktadır: Tam ehliyetliler, sınırlı ehliyetliler, sınırlı ehliyetsizler ve tam ehliyetsizler.
•Tüzel kişilere gelince bunlar, gerçek kişiler dışında kalan, hukuk düzenince kendilerine haklara sahip olma ve borç edinme olanağı sağlanmış kişilerdir.
•Tüzel kişiler kendileri ile ilgili özel hükümler uyarınca tüzel kişilik kazanırlar ve böylece hak ehliyetine sahip olurlar. Fiil ehliyetini ise kanuna ve kuruluş belgelerine göre gerekli organlara sahip olmakla kazanırlar.
•Tüzel kişiler iç yapılarına göre; kişi toplulukları ve mal toplulukları olmak üzere ikiye ayrılır. Tabi oldukları kurallara göre ise kamu hukuku tüzel kişileri ve özel hukuk tüzel kişileri olarak ikiye ayrılmaktadırlar. Bu son ayırım içinde kamu iktisadi teşebbüslerinin hukuki niteliği ise tartışmalıdır.



DEĞERLENDİRME SORULARI






Değerlendirme sorularını sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan “bölüm sonu testi” bölümünde etkileşimli olarak cevapyalabilirsiniz.
1.  Aşağıdakilerden hangisinde gerçek kişilerin kişiliğinin başlangıç anı tam olarak ifade edilmiştir?
a)  Kişilik, doğmakla başlar.
b)  Kişilik, sağ ve tamamıyla doğmakla başlar.
c)  Kişilik, ana rahmine düşmekle başlar.
d)  Kişilik, nüfus kütüğüne kayıtla başlar.
e)  Kişilik, mahkemenin bu yöndeki kararının kesinleşmesi ile başlar.


2.  Ölüm tehlikesi içinde kaybolan bir kişinin gaipliğine karar verilmesinin istenebilmesi için geçmesi gereken en az süre aşağıdakilerden hangisinde doğru gösterilmiştir?
a)  1,5 yıl
b)  1 yıl
c)  5,5 yıl
d)  5 yıl
e)  6 ay
3.  Aşağıdakilerden hangisi, ayırt etme gücüne sahip olmakla birlikte, ergin olmayan ya da kısıtlı olan kişilerin bulunduğu gruptur?
a)  Tam ehliyetliler b)  Sınırlı ehliyetliler
c)  Sınırlı ehliyetsizler d)  Tam ehliyetsizler e)  Sürücü ehliyetliler


4.  Aşağıdaki tüzel kişilerden hangisi mal topluluğu niteliğindedir?
a)  Vakıf b)  Devlet c)   Dernek
d)  Anonim ortaklık
e)  Sendika


5.  Aşağıdakilerden hangisi kazanç paylaşma amacı güden bir tüzel kişidir?
a)  Dernek b)  Vakıf
c)  Devlet
d)  YÖK
e)  Kolektif Ortaklık
Cevap Anahtarı:    


1-B, 2-B, 3-C, 4-A, 5-E




YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER KAYNAKLAR

Akıntürk, T., (2008). Medeni Hukuk. İstanbul: Beta K.

Akıpek, J. G. ve Akıntürk, T., (2004). Türk Medeni Hukuku.  I. Cilt. Başlangıç
Hükümleri-Kişiler Hukuku. İstanbul.

Akyol, Ş., (2006). Medeni Hukuka Giriş.  İstanbul: Vedat K. Ayan, M., (2090). Medeni Hukuka Giriş.  Konya: Mimoza Y. Ayan, M. ve Ayan, N., (2007). Kişiler Hukuku. Konya: Mimoza Y. Bilge, N., (2010). Hukuk Başlangıcı. Ankara: Turhan K.
Dural, M. ve Öğüz, T., (2009). Türk Özel Hukuku C. II Kişiler Hukuku, İstanbul: Vedat
K.

Gözler, K., (2010). Hukuka Giriş. Bursa: Ekin K.

Gözübüyük, Ş., (2010). Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları. Ankara: Turhan
K.

Hatemi, H., (2010). Medeni Hukuka Giriş.  İstanbul: Vedat K.

İnan, A.N., (2005). Medeni Hukuk. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırmaları
Enstitüsü yayını.

Oğuzman,K., Seliçi,Ö. ve Oktay-Özdemir,S., (2009). Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel
Kişiler). İstanbul: Filiz K.

Öztan, B., (2011). Medeni Hukuk'un Temel Kavramları.  Ankara: Turhan K. Serozan, R., (2008). Medeni Hukuk Genel Bölüm. İstanbul: Vedat K.
Tiftik, M., (2009). Hukuka Giriş. Erzurum: Kültür ve Eğitim Vakfı yayınevi.

Zevkliler, A.,Acabey, M. B. ve Gökyayla, K. E., (1999). Zevkliler Medeni Hukuk.
Ankara: Seçkin K.

Ballar, S., (2000). Yeni Vakıflar Hukuku.  İstanbul: Beta K. Bilge, N., (2010). Hukuk Başlangıcı. Ankara: Turhan K. Öztan, B., (2000). Tüzel Kişiler. Ankara.
Serozan, R., (1994). Tüzel Kişiler, Özellikle Dernek ve Vakıflar.  İstanbul: Filiz K.